1. Uzman
  2. Nazife YAĞBASANLAR
  3. Blog Yazıları
  4. GÜVENSİZ BAĞLANMANIN ROMANTİK İLİŞKİLERE YANSIMASI- NARSİSİZM- BAĞIMLI KİŞİLİK BAĞLANTISI

GÜVENSİZ BAĞLANMANIN ROMANTİK İLİŞKİLERE YANSIMASI- NARSİSİZM- BAĞIMLI KİŞİLİK BAĞLANTISI


Bağlanma , anne ve bebek arasında olan bebeğin 0-3 yaş arasında temelini oluşturduğu dönemdir . Bağlanma güvenli , güvensiz , kaçıngan şeklinde gerçekleşebilir. Benim üstünde durmak istediğim güvensiz bağlanma olacak çünkü güvensiz bağlanma olduğunda bireyler yetişkinlik dönemlerinde ilişkilerinin temelini güvensiz , bağımlı , sağlıksız bir şekilde gerçekleştirebilmektedir.


Güvensiz bağlanma, bebeğin ağladığında , acıktığında , anneye ihtiyacı olduğunda annenin bebeğinin yanında olamaması durumunda bebeğin kaygılanması , anne tarafından terk edildiğini düşünmesi , ihtiyacı olduğunda annenin onun yanında olmayacağına dair düşünce sistemi geliştirmesine sebep olabilir. Özellikle 0-3 yaş arasında nesne sürekliliği dediğimiz kavram gelişmediği için annenin bebeğini yalnız bırakmaması , onunla göz teması kurması , fiziksel olarak ona sarılması sevgisini göstermesi bebeğin ihtiyacı olan duygulardır.


Güvensiz bağlanma olduğunda ergenlik ve yetişkinlik dönemine gelindiği zaman birey ilişkilerini bağlanma problemi olması sebebiyle kaygılı, terk edilme korkusunu yoğun yaşadığı için partnerine karşı bağımlılık boyutuna varan bir bağ kurması , patolojik ( sağlıksız, zarar verici , aşırı ) kıskançlığın var olabilme durumu , kontrol etme isteğinin artması , güven problemlerinin olması bağlanma güvenli olmadığı zaman karşılaşılabilecek durumlardır.


Güvensiz bağlanan biri ilişkilerini de güvensiz bir şekilde şekillendirir çoğu zaman bunu bilinçsiz farkında olmadan yapabilir. İlişkileri geçmişte çözülmemiş , üstü kapatılmış, yüzleşmekten kaçındığı , bilinç altına attığı hatırlamak istemediği anne ve kendi arasında olan süreçleri kapsamaktadır fakat burada bunu fark etmek ve destek almaktan kaçmamak gerekmektedir.


Güvensiz bağlanan bir kadın veya erkek partnerine ‘sensiz yaşayamam ‘ , ‘sen yok isen ben bir hiçim ‘ , ‘sen olmayınca kendimi boşlukta hissediyorum ‘ , ‘ o yok ise ben yetersiz bir insanım ‘ , ya hep ya hiç düşünce tarzı kişiye hakim olmaktadır. Güvensiz bağlanan kişi kendini yetersiz, sevilmeye laik olmayan, kimse tarafından sevilecek bir yönü olmadığını düşünen biri olabilir.


Güvensiz bir şekilde bağlanma problemi olan kişi ya ilişkisindeki partnerine çok bağımlı olabilir veya çok kaçıngan , mesafeli de durabilir. Bağımlı kişilik geliştiği zaman partnerine karşı hayır diyemez, sınır koymakta güçlük çeker , partneri ne diyorsa yapmaktan ve sorgusuz kabul etmekten çekinmez yeterki o yanında olsun düşüncesi söz konusudur . Bağımlı kişilik Kendinden , kendi özel alanında vermeye çok hazır bir şekilde beklemektedir. Partnerlerini seçer iken genelde başarılı , insanlara karşı üstten bakıp diğerlerini kendi becerilerinin altında gören , ben merkezci , mükemmeliyetçi , öz sever kişilerden seçebilmektedirler . Bu kişilik yapıları narsisistik kişilik yapılarıdır. Narsisistik bireyler ile bağımlı kişilik yapıları birlikte ilişki içerisinde görülebilir. Narsisistik kişi bağımlı kişinin kendinden ödün verici , ona karşı bağımlı yönünden tatmin olur ve bağımlı kişi ile olmak onun aradığı ilgiyi , onayı ve takdiri ona sunan kişi konumundadır.


Bağımlı kişi ise narsisistik kişiyi seçmesinin nedeni onun için hayal edilemeyen , ulaşılamayacak beceri ve yeteneklere sahip olduğunu düşündüğü ve yüceleştirdiği narsisistik kişi onun için tatmin edici bir ilişki olmaktadır . Bağlanmanın sağlıksız olduğu romantik ilişkilerde ilişkiler kısır bir döngüye girebilir. Sevilmek, değer görülmek , saygı duyulmak , ait hissetmek , güvenmek gibi temel ihtiyaçları ilişkiden elde etmek giderek zorlaşabilir. Başlarda narsistik bir kişinin ilgisi bağlanma problemi olan partneri cezbedebilir onun için doyurucu da olabilir fakat zamanla bütün temel ihtiyaçların karşılanmadığı toksik bir ilişkinin de meydana gelmesi kaçınılmaz olabilir.


Bağımlı kişinin sınır koyamadığı , hayır demekte güçlük çektiği , partnerini kaybetmekten korktuğu ve onu kaybetmemek adına sağlıksız ve mantıksız davranışlarda bulunduğunu görmek karşılaştığımız durumlardır . Burada önemli olan ilişkinin kalitesini bireylerin değerlendirmesi , olumsuz etkilerin farkında olmaları , ilişkinin toksik bir hale geldiğinin bilincinde olmaları terapi almaya ihtiyaç duyduklarını kabul etmeleri önem arz etmektedir.

Terapiye bağlanma problemi olduğu için romantik ilişkiye de yansıma ihtimalinin yüksek olmasından dolayı çift şeklinde katılmak tedaviye iyi yanıt verme ihtimalini arttıracak olup iyileşme süresini de uzun süreli bir hale getirmektedir. Problem çiftler arası bir durum ise sadece çiftlerden birinin psikolojik destek alması , farkındalığın artması , sağlıksız durumları anlatması ve davranış ve düşüncesinin arasında bağlantı kurması çiftin birlikte aldığı desteğe kıyasla değişimi daha yavaş ve ilerlemesi de daha yavaş olacaktır.


Güvensiz bağlanma olması yaşam boyunca bireyin kimseye güvenmediği , güvenmekte zorluk yaşadığı , korkuları sebebi ile kendisini bir ilişkiye hiç bir zaman hazır hissedemediği , denemeye karşı cesaretinin az olması , risk almaktan kaçınması , kararlarının sorumluluğunu almakta güçlük çekmesi gibi bir çok durum romantik ilişkilerinde varlığını sürdürebilir. Psikolojik destek aldığı zaman kişi bu kısır döngüyü nasıl kıracağının da farkında olup baş etme şeklini değiştirir ve psikolojik olarak güçlenmeye başlar. Terapi sayesinde birey , Psikolojik güçlenme ardından romantik ilişkilerini daha etkili bir biçimde yönetme becerisi kazanır.


Bağlanmanın sağlıklı olmaması ilişkilerinizi sürekli bu şekilde olumsuz , yıpratıcı bir şekilde devam etmeniz , kaçınmanız anlamına gelmemektedir bu size kısa vadede stresten uzak tutacaktır fakat uzun vadede kişiliğinizden ödün verici konumda olmanız benlik saygınızı da düşmesine sebep olabilir.



Romantik ilişkisinde de bağlanma problemi olan bireylerin 0-3 yaş arasını incelemek gerekiyor. Psikolojik destek almak çok gerekli ve ertelenmemeli . Siz de şu an ilişkinizde buna benzer problemler yaşıyor ve yönetemiyor ,baş etmekte zorluk çekiyor iseniz ruh sağlığı alanında uzman olan ( psikiyatri , psikolog) destek almanızı öneririm.


Yayınlanma: 22.05.2023 07:43

Son Güncelleme: 22.05.2023 07:57

Psikolog

Nazife

YAĞBASANLAR

Uzman Klinik Psikolog

(*)(*)(*)(*)(*)

Uzmanlıklar:

Cinsel Gelişim ve Cinsellikle İlgili Sorunlar , Kaygı (Anksiyete) Bozuklukları , İlişki / Evlilik Problemleri
Online TerapiOnline Ter...
süre 45 dk
ücret 1600
Yüz Yüze TerapiY. Yüze Ter..
süre 50 dk
ücret 3500
Yapay zeka ile, kişiselleştirilmiş destek:
Menta AI
Yapay zeka ile,
kişiselleştirilmiş destek: Menta AI

Şimdi indir, konuşmaya başla

App Store'dan İndirGoogle Play'den İndir
Bunları da sevebilirsiniz...

Oyun Terapisinin Çocuk Gelişimindeki Rolü

Oyun Terapisinin Çocuk Gelişimindeki RolüÇocuklar, dünyayı yetişkinlerden çok farklı bir şekilde algılar. Onlar için oyun yalnızca eğlenceli bir etkinlik değil; aynı zamanda duygularını, düşüncelerini ve ihtiyaçlarını ifade etmenin en doğal yoludur. İşte tam da bu noktada oyun terapisi, çocuğun gelişimini destekleyen, duygusal iyileşmesini kolaylaştıran ve iletişim becerilerini güçlendiren önemli bir psikolojik destek yöntemi olarak öne çıkar.Bu yazıda oyun terapisinin ne olduğunu, çocuk gelişimi üzerindeki etkilerini, hangi durumlarda tercih edildiğini ve ebeveynlere ne gibi katkılar sağladığını detaylı bir şekilde ele alacağız.Oyun Terapisi Nedir?Oyun terapisi, çocukların oyun aracılığıyla kendilerini ifade etmelerine, duygularını tanımalarına ve zorlayıcı yaşam deneyimlerini işlemelerine yardımcı olan bir terapi yöntemidir. Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun bir şekilde kullanılan oyuncaklar, figürler, resimler veya oyun materyalleri, terapötik bir dil haline gelir.Çocuklar çoğu zaman yaşadıkları kaygıyı, korkuyu ya da öfkeyi sözel olarak anlatmakta zorlanırlar. Oyun terapisi sayesinde bu duygular güvenli bir ortamda ortaya çıkar ve işlenir. Terapist, çocuğun oyununu gözlemler, yönlendirir veya yapılandırarak destekler. Böylece çocuk, yaşadığı duygusal yükten arınırken sağlıklı baş etme becerileri de kazanır.Oyun Terapisinin Çocuk Gelişimi Üzerindeki Etkileri1. Duygusal GelişimOyun terapisi, çocuğun duygularını tanımasına ve ifade etmesine yardımcı olur. Örneğin, öfke, kaygı, kıskançlık ya da üzüntü gibi zor duygular oyun aracılığıyla açığa çıkar. Çocuk bu duygularını tanıdıkça onları kontrol etmeyi öğrenir. Bu süreç, sağlıklı bir duygusal düzenleme becerisi kazandırır.2. Sosyal GelişimOyun terapisi, çocuğun empati kurma, sıra bekleme, paylaşma ve kurallara uyma gibi sosyal becerilerini geliştirmesine katkı sağlar. Grup oyun terapisi uygulamalarında çocuk, diğer çocuklarla etkileşim kurarak sosyal ilişkilerinde daha uyumlu hale gelir.3. Bilişsel GelişimÇocuk, oyun sırasında problem çözme, neden-sonuç ilişkisi kurma ve alternatif düşünme becerilerini geliştirir. Özellikle sembolik oyunlar, çocuğun hayal gücünü zenginleştirir ve bilişsel esnekliği artırır.4. Dil ve İletişim BecerileriOyun terapisi, çocukların sözel ve sözel olmayan iletişim becerilerini güçlendirir. Çocuğun oyun içinde kullandığı kelimeler, seçtiği semboller veya jestler, terapist için anlamlı ipuçları taşır. Bu da dil gelişimini destekler.5. Davranışsal DüzenlemeHiperaktivite, öfke nöbetleri veya saldırgan davranışlar yaşayan çocuklar için oyun terapisi etkili bir yöntemdir. Oyun ortamı, çocuğun bu davranışları güvenli şekilde boşaltmasına ve yerine daha uygun tepkiler geliştirmesine fırsat tanır.Hangi Durumlarda Oyun Terapisi Kullanılır?Oyun terapisi, çok farklı duygusal ve davranışsal sorunlarda etkili bir şekilde kullanılabilir. En sık başvurulan durumlar şunlardır:Kaygı bozuklukları (ayrılık kaygısı, sosyal kaygı)Travma sonrası stres (kaza, kayıp, boşanma, istismar)Davranış sorunları (inatçılık, öfke kontrol güçlüğü, saldırganlık)Özgüven eksikliği ve içe kapanıklıkOkul uyum sorunları ve akademik zorluklarBoşanma, taşınma gibi yaşam değişiklikleriKardeş kıskançlığıOyun terapisi yalnızca “sorun yaşayan” çocuklar için değil, gelişim sürecini desteklemek isteyen her çocuk için faydalı olabilir.Oyun Terapisi Süreci Nasıl İşler?Değerlendirme: Terapist, ebeveynlerle görüşerek çocuğun yaşadığı sorunları ve beklentileri anlamaya çalışır.Oyun seansları: Çocuk belirli aralıklarla (genellikle haftada bir) oyun odasında terapi seanslarına katılır. Seanslar yaklaşık 45–50 dakika sürer.Gözlem ve müdahale: Terapist, çocuğun oyunlarını gözlemler ve gerektiğinde yönlendirmeler yapar. Oyun sırasında ortaya çıkan temalar, çocuğun iç dünyasına dair önemli ipuçları verir.Ebeveyn görüşmeleri: Süreç boyunca ebeveynlerle düzenli aralıklarla görüşülür, aileye evde destekleyici öneriler verilir.Sonlandırma: Çocuğun hedeflenen kazanımları elde etmesiyle terapi süreci sonlandırılır.Ebeveynler İçin Oyun Terapisinin KatkılarıOyun terapisi sadece çocuğu değil, aile sistemini de etkiler. Ebeveynler, çocuklarının duygusal ihtiyaçlarını daha iyi anlamayı öğrenir. Ayrıca:Çocuğun gelişimsel süreci hakkında daha fazla farkındalık kazanırlar.Çocuğun ihtiyaçlarına uygun iletişim yöntemleri öğrenirler.Aile içi ilişkilerde daha sağlıklı bağlar oluşur.Bu nedenle oyun terapisi, aileyi de içine alan bütüncül bir iyileşme süreci sunar.Oyun Terapisinin Çocuk Gelişimine Katkısını Destekleyen AraştırmalarAraştırmalar, oyun terapisinin çocuklarda kaygı düzeyini düşürdüğünü, özgüveni artırdığını ve sosyal becerileri geliştirdiğini ortaya koymaktadır. Özellikle travmatik deneyimler yaşayan çocuklarda, oyun terapisi güvenli bir alan sağlayarak duygusal iyileşmeye katkıda bulunur.Amerikan Oyun Terapisi Derneği (APT) tarafından yapılan çalışmalar, düzenli oyun terapisi alan çocukların okul başarısında ve sosyal ilişkilerinde belirgin gelişmeler yaşadığını göstermektedir. Bu bulgular, oyun terapisinin yalnızca kısa vadeli değil, uzun vadeli olumlu etkiler yarattığını kanıtlar.Sonuç: Oyun, Çocuğun Dili; Terapi, Onun KöprüsüdürOyun terapisi, çocukların gelişim sürecinde hem duygusal hem de sosyal anlamda önemli bir rol oynar. Çocuğun yaşadığı zorlukları oyun yoluyla ifade etmesine ve sağlıklı baş etme mekanizmaları geliştirmesine yardımcı olur. Bu nedenle oyun terapisi, çocuk gelişiminin ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmelidir.👉 Eğer çocuğunuzda duygusal ya da davranışsal sorunlar gözlemliyorsanız, oyun terapisi profesyonel destek için güçlü ve etkili bir yöntem olabilir. Çünkü unutmayın: oyun, çocuğun dili; oyun terapisi ise bu dili anlayabilmenin en güvenilir yoludur.Eğer çocuğunuzun duygusal dünyasında inişler ve çıkışlar gözlemliyorsanız, oyun terapisiyle ona güvenli bir alan sunabilirsiniz. Unutmayın, çocuklar duygularını çoğu zaman sözle değil, oyunla ifade ederler; bu nedenle profesyonel bir rehber eşliğinde oyun, onların duygularını anlamak ve sağlıklı baş etme yolları geliştirmek için güçlü bir araçtır. Oyun terapisi, çocuğunuzun özgüvenini artırır, sosyal ilişkilerini güçlendirir ve davranışlarını olumlu yönde şekillendirir. Oyun terapisi sayesinde çocuğunuz, duygularını daha iyi tanıyacak, kendine güveni artacak ve yaşamındaki zorluklarla baş etme becerilerini güçlendirecektir. Siz de oyun terapisi hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz ücretsiz soru sorabilirsiniz.
Eda KALE 30.09.2025

TERAPİYE BAŞVURMAYI GECİKTİREN YANLIŞ İNANIŞLAR

Terapiye Başvurmayı Geciktiren Yanlış İnanışlarGünümüzde ruh sağlığı konusunda farkındalık artsa da hâlâ birçok kişi terapiye başvurmakta gecikiyor ya da ihtiyaç duymasına rağmen bu adımı atmaktan çekiniyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri, toplumda yerleşmiş olan bazı yanlış inanışlardır. Bu inanışlar, kişinin hem mevcut sorunlarını ağırlaştırmasına hem de destek alabileceği bir sürece daha geç adım atmasına yol açar. Oysa terapi, yalnızca “büyük” sorunları olanların değil, kendini tanımak, ilişkilerini geliştirmek, daha sağlıklı bir yaşam sürdürmek isteyen herkesin faydalanabileceği bir destektir. Bu yazıda terapiye başvurmayı geciktiren en yaygın yanlış inanışlara ve bunların gerçeği nasıl çarpıttığına yakından bakacağız.1. “Terapiye gitmek demek, akıl hastası olmak demektir.”En köklü ve yaygın yanlış inanışlardan biri budur. Terapiye gitmenin yalnızca ciddi psikiyatrik hastalıkları olanlara uygun olduğu düşünülür. Oysa psikolojik danışma; kaygı, stres, takıntılar, öfke kontrolü, ilişki sorunları, özgüven eksikliği ya da kişisel gelişim gibi çok geniş bir yelpazede destek sunar.Terapi, ruhsal bozuklukların yanı sıra gündelik yaşamda zorluk yaratan duygusal durumlarla başa çıkmayı da kolaylaştırır. Örneğin, iş hayatında yaşanan tükenmişlik, ebeveynlikteki zorlanmalar veya yas süreci gibi durumlarda da terapi önemli bir rehberdir. Dolayısıyla terapiye gitmek “akıl hastalığı” değil, ruh sağlığını önemsemek anlamına gelir.2. “Terapiye gidersem zayıf bir insan olduğumu gösteririm.”Bir diğer yanlış inanış, yardım istemenin zayıflıkla özdeşleştirilmesidir. Oysa gerçekte yardım istemek bir cesaret göstergesidir. Kendi sınırlarını fark edebilmek, çözüm yolları aramak ve profesyonel bir destek almaya karar vermek, kişinin güçlü yanlarını ortaya çıkarır.Toplumda “kendi başına halletmek” erdem olarak sunulur. Fakat insan sosyal bir varlıktır ve hayatın zorluklarıyla tek başına başa çıkmak her zaman mümkün değildir. Terapi, kişinin kendi kaynaklarını fark etmesine yardımcı olur ve bireyin dayanıklılığını artırır.3. “Zaten zamanla düzelirim, terapiye gerek yok.”Birçok kişi, yaşadığı duygusal sıkıntının kendi kendine geçeceğine inanarak terapiyi erteler. Elbette bazı sorunlar zamanla hafifleyebilir; ancak çoğu durumda problemin kaynağı çözülmedikçe farklı şekillerde tekrar ortaya çıkar.Örneğin, sürekli ertelenen kaygı sorunu zamanla panik ataklara dönüşebilir. Çözümlenmeyen ilişki çatışmaları derinleşerek iletişimi tamamen koparabilir. Terapi, sorunların köküne inmeyi ve kalıcı çözüm yolları geliştirmeyi sağlar. Zamanı “beklemek” yerine terapiye başvurmak, süreci çok daha sağlıklı bir noktaya taşır.4. “Terapi çok uzun sürer, yıllarca gitmem gerekir.”Bir diğer yanlış inanış, terapi sürecinin bitmek bilmeyen bir yolculuk olduğudur. Elbette her danışanın ihtiyacı ve hedefi farklıdır. Bazı durumlarda uzun süreli terapi gerekli olabilir; ancak birçok kişi için birkaç ay düzenli terapi, büyük ilerlemeler sağlamaya yeter.Ayrıca günümüzde kısa süreli terapiler (örneğin bilişsel davranışçı terapi, çözüm odaklı terapi) oldukça yaygın şekilde kullanılmaktadır. Terapi, sonsuz bir yolculuk değil; kişinin ihtiyacına uygun şekilde planlanan, esnek ve hedef odaklı bir süreçtir.5. “Terapiye başvurursam insanlar hakkımda kötü düşünür.”Toplumun yargısı, birçok kişinin terapiye başvurmasını engeller. “Ailemin, arkadaşlarımın ya da iş yerimin bunu öğrenmesini istemem” düşüncesi oldukça yaygındır. Oysa terapi gizlilik esasına dayanır. Terapi sürecinde paylaşılan bilgiler, danışanın onayı olmadan üçüncü kişilerle paylaşılmaz.Ayrıca son yıllarda terapiye başvuran kişilerin sayısı hızla artmaktadır. Bu durum, terapiyi “farklı” veya “olumsuz” bir davranış olmaktan çıkarmıştır. Ruh sağlığını önemsemek, kişisel bakımın bir parçası olarak görülmeye başlanmıştır.6. “Terapist benim yerime karar verecek, hayatımı yönetecek.”Bazı kişiler, terapiyi yanlış bir şekilde “birinin hayatımı kontrol etmesi” olarak düşünür. Oysa terapi, danışanın kendi kararlarını daha bilinçli şekilde alabilmesini destekler. Terapist, yol gösterici ve kolaylaştırıcıdır; asla kişinin yerine karar vermez.Terapi süreci, danışanın kendi değerlerini, ihtiyaçlarını ve hedeflerini fark etmesini sağlar. Böylece kişi, daha özgür ve sağlıklı seçimler yapabilir. Terapistin görevi, bireyi yönlendirmek değil, ona içsel kaynaklarını keşfetmesinde rehberlik etmektir.7. “Terapi çok pahalı, karşılayamam.”Maddi kaygılar da terapiye başvurmayı geciktiren bir diğer faktördür. Terapi ücretleri bazı kişiler için yüksek görünebilir; ancak bu noktada birkaç noktanın altını çizmek önemlidir:Terapi, uzun vadede kişinin ruhsal ve fiziksel sağlığını koruyarak yaşam kalitesini artırır. Bu da iş hayatında, ilişkilerde ve genel mutlulukta büyük bir yatırım anlamına gelir.Günümüzde bazı kurumlar, dernekler veya üniversiteler daha uygun fiyatlı ya da ücretsiz psikolojik danışma imkânı sunmaktadır.Online terapi seçenekleri, ulaşılabilirliği artırarak maliyetleri düşürebilmektedir.Dolayısıyla terapi, yalnızca “lüks” değil, kişinin yaşam kalitesine yapılan bir yatırım olarak görülmelidir.8. “Benim sorunum terapiyle çözülmez.”Bir başka yanlış inanış, “benim durumum çok farklı, bana terapi fayda etmez” düşüncesidir. Oysa her bireyin yaşadığı sorun kendine özgüdür; ancak terapi, bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanabilir bir süreçtir.Terapistler farklı ekollerden ve tekniklerden yararlanarak kişiye özel bir yaklaşım geliştirir. Dolayısıyla kişinin yaşadığı sorun ne kadar karmaşık görünürse görünsün, terapi sürecinde yeni bakış açıları ve çözüm yolları mümkündür.Sonuç: Terapi Bir Lüks Değil, Bir İhtiyaçtırTerapiye başvurmayı geciktiren yanlış inanışlar, kişinin ruhsal iyileşme yolculuğunu zorlaştırır. Oysa terapi, hayatın her döneminde başvurulabilecek güvenli, gizli ve destekleyici bir alandır. İnsan nasıl beden sağlığı için doktora gidiyorsa, ruh sağlığı için de terapiye başvurmak son derece doğaldır.Unutulmamalıdır ki, terapiye başvurmak zayıflık değil; yaşam kalitesini yükseltme, kendini tanıma ve içsel gücünü keşfetme yolunda atılmış cesur bir adımdır. Yanlış inanışların gölgesinde kalmadan, ihtiyaç duyduğunuzda profesyonel destek almaktan çekinmeyin. Çünkü sağlıklı bir ruh hali, hayatın tüm alanlarına olumlu şekilde yansır.“İyileşme yolculuğunuz, tek bir cesur adımla başlayabilir; belki de o adım bugün olabilir.”
Eda KALE 30.09.2025

TAKINTILAR NEDİR VE İNSANLARIN HAYATINI NASIL ETKİLER?

Takıntılar Nedir ve İnsanların Hayatını Nasıl Etkiler?Hepimiz zaman zaman belirli düşüncelere, endişelere veya davranışlara takılı kalabiliriz. Bu normaldir; çünkü beynimiz riskleri ve olası sorunları sürekli değerlendirir. Ancak bu düşünceler, kişi üzerinde yoğun kaygı, stres ve tekrarlayıcı davranışlar yaratan bir seviyeye ulaştığında “takıntı” olarak adlandırılır. Psikoloji literatüründe takıntılar genellikle obsesyon ve kompulsiyon kavramlarıyla tanımlanır: obsesyon zihne istemsizce gelen ve rahatsızlık yaratan düşünce veya imgeleri, kompulsiyon ise bu kaygıyı azaltmak için yapılan tekrar eden davranışları ifade eder.Takıntılar, bireylerin yaşam kalitesini ve günlük işlevselliğini ciddi şekilde etkileyebilir. Basit bir düşünce ya da davranış biçimi gibi görünen takıntılar, zamanla kişiyi sosyal, akademik ve profesyonel alanlarda kısıtlayabilir, ilişkilerde gerilim yaratabilir ve ruhsal sağlığı olumsuz etkileyebilir.Takıntıların Temel Özellikleriİstem Dışı ve Tekrarlayıcı Düşünceler: Takıntılar genellikle kişi istemese bile zihne gelir ve tekrarlayıcıdır. Örneğin, kapının kilitli olup olmadığını sürekli kontrol etme düşüncesi, obsesif bir düşüncedir.Kaygı Yaratması: Takıntılar, kişide yoğun kaygı ve huzursuzluk hissi uyandırır. Kimi zaman bu kaygı öylesine güçlü olur ki kişi günlük yaşamına odaklanamaz.Kompulsif Davranışlar: Takıntıların yarattığı kaygıyı azaltmak için kişi belirli davranışları tekrar eder. Örneğin, el yıkama, kontrol etme, sayma veya belirli ritüelleri uygulama gibi. Bu davranışlar kısa süreli rahatlama sağlasa da uzun vadede takıntıyı besler.Gizleme Eğilimi: Kişiler genellikle takıntılı düşüncelerini veya davranışlarını çevrelerinden gizlemeye çalışır, çünkü bunların mantıksız olduğunu bilirler ve yargılanmaktan çekinirler.Takıntıların TürleriTakıntılar çok çeşitlidir ve farklı şekillerde ortaya çıkabilir:Temizlik ve Kontaminasyon Takıntıları: Mikrop kapma, kirlenme veya hijyenle ilgili yoğun kaygılar.Kontrol Takıntıları: Kapı kilidi, gaz vanası veya cihazların kapalı olup olmadığını defalarca kontrol etme.Düşünce Takıntıları: Kötü bir şey olacağına dair sürekli endişe, dini veya ahlaki saplantılar.Simetri ve Düzen Takıntıları: Eşyaların belirli bir şekilde olması, simetrik veya düzenli görünmesi gerektiğine dair yoğun ihtiyaç.Kompulsif Ritüeller: Sayma, dokunma veya belirli hareketleri tekrar etme gibi davranışlar.Bu çeşitlilik, takıntıların hem düşünsel hem de davranışsal boyutlarını kapsadığını gösterir.Takıntıların Günlük Hayata EtkileriTakıntılar, kişinin yaşamını farklı alanlarda olumsuz etkileyebilir:Zaman Yönetimi: Takıntılar çoğu zaman uzun süreli tekrarlayan davranışlar içerdiği için günlük görevleri aksatabilir. Örneğin, sürekli kapı veya ocak kontrol etme ihtiyacı, iş veya okul görevlerini tamamlamayı zorlaştırabilir.Sosyal Hayat: Takıntılı davranışlar sosyal ilişkileri zorlaştırabilir. Kişi, davranışları yüzünden arkadaşları veya aile üyeleriyle etkileşime girmekten kaçınabilir, izolasyon yaşayabilir.Ruhsal Sağlık: Takıntılar genellikle kaygı, stres ve depresyon ile ilişkilidir. Yoğun obsesyonlar kişinin kendine güvenini sarsabilir ve duygu durumunu olumsuz etkileyebilir.Fiziksel Sağlık: Özellikle temizlik veya kompulsif yıkama gibi davranışlar fiziksel rahatsızlıklara yol açabilir. Örneğin, aşırı el yıkama ciltte tahrişe ve yaralanmalara neden olabilir.İş ve Akademik Performans: Takıntılar, odaklanmayı zorlaştırabilir ve performansı düşürebilir. Sürekli kaygı ve ritüellerle uğraşmak, verimli çalışmayı engeller.Takıntılarla Başa Çıkma YöntemleriTakıntılarla başa çıkmak, çoğu zaman profesyonel destek gerektirir. Psikolojik danışmanlık ve terapi yöntemleri, kişinin yaşam kalitesini artırmada etkili olur:Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Takıntılı düşünceleri sorgulama, alternatif düşünceler geliştirme ve kaygıyı yönetme tekniklerini içerir.Maruz Bırakma ve Tepki Önleme (ERP): Danışan, kaygı uyandıran durumlarla kontrollü şekilde yüzleşir ve kompulsif davranışı yapmaktan kaçınır. Bu yöntem takıntının şiddetini azaltmada çok etkilidir.Farkındalık ve Kabul Yaklaşımları (Mindfulness – ACT): Danışan, takıntılı düşünceleri “sadece düşünce” olarak kabul etmeyi öğrenir ve onlara kapılmadan yaşamaya devam eder.Stres Yönetimi ve Rahatlama Teknikleri: Nefes egzersizleri, meditasyon ve gevşeme teknikleri kaygıyı azaltır ve zihinsel esnekliği artırır.Profesyonel Destek Almanın ÖnemiTakıntılar, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir ve yalnızca kendi başına üstesinden gelmek zor olabilir. Profesyonel psikolojik danışman veya terapist, takıntının kaynağını anlamaya, uygun baş etme stratejileri geliştirmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur. Destek almak, takıntılı düşüncelerin sizi kontrol etmesini önler ve daha dengeli bir yaşam sürmenizi sağlar.SonuçTakıntılar, istemsiz ve tekrarlayan düşünce ve davranışlar olarak tanımlanır ve kişinin yaşamını hem zihinsel hem de fiziksel açıdan etkileyebilir. Günlük işlevselliği, sosyal ilişkileri ve ruhsal sağlığı zorlayabilir. Ancak doğru yaklaşımlar ve profesyonel destek ile takıntılar yönetilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Bilişsel davranışçı terapi, maruz bırakma ve tepki önleme, mindfulness gibi yöntemler, takıntıları anlamada ve üstesinden gelmede etkili çözümler sunar.Kendi yaşamınızda takıntılarla başa çıkmak ve daha özgür bir zihinsel alan oluşturmak, hem ruhsal sağlığınızı hem de günlük işlevselliğinizi güçlendirecektir. Takıntıları fark etmek, kabul etmek ve profesyonel destekle başa çıkmayı öğrenmek, uzun vadede daha sağlıklı ve dengeli bir yaşamın kapılarını açar.Takıntılarla Baş Etmenin Önemi ve Kişisel GelişimTakıntılar yalnızca rahatsız edici düşünceler veya davranışlar değildir; aynı zamanda kişinin kendini, sınırlarını ve kaygılarını tanıması için bir fırsat da sunar. Takıntıları fark etmek, onları bastırmaya çalışmak yerine anlamaya ve yönetmeye odaklanmak, kişisel farkındalığı artırır. Bu süreçte kişi, hangi durumların tetikleyici olduğunu, kaygı seviyesini ve zihinsel kalıplarını daha iyi anlar.Profesyonel destek almak, yalnızca takıntıyı azaltmakla kalmaz; kişinin stresle başa çıkma becerilerini geliştirmesine, problem çözme stratejileri öğrenmesine ve günlük yaşamını daha verimli sürdürmesine katkı sağlar. Ayrıca danışmanlık süreci, kişinin kendine karşı sabırlı ve şefkatli olmasını da teşvik eder. Kendine yüklenmek yerine takıntılarıyla barışmayı öğrenmek, uzun vadede ruhsal dayanıklılığı güçlendirir.Takıntılarla başa çıkmayı öğrenmek, bireyin özgüvenini ve öz-yeterliliğini artırır. Kişi, zihninde sürekli dönen rahatsız edici düşüncelere kapılmak yerine, daha bilinçli ve sağlıklı kararlar alabilir. Bu süreç, sadece takıntıları yönetmekle sınırlı kalmaz; kişinin yaşam kalitesini artırır, daha dengeli ilişkiler kurmasına yardımcı olur ve genel olarak ruhsal iyi oluşunu güçlendirir. Takıntıları anlamak ve onlarla sağlıklı bir ilişki kurmak, hayatın kontrolünü yeniden ele almak için atılan en değerli adımlardan biridir.
Eda KALE 29.09.2025